Στη ναυτιλιακή πλοήγηση, η ακριβής μέτρηση των γωνιών μεταξύ του παρατηρητή, των αντικειμένων και των σημείων αναφοράς είναι κρίσιμη για ασφαλείς και αποτελεσματικούς ελιγμούς. Το άρθρο αυτό εξηγεί τις βασικές έννοιες των διοπτεύσεων και τις εφαρμογές τους στην πλοήγηση.
Τι είναι η Διόπτευση;
Ως ‘απόλυτη διόπτευση’ χαρακτηρίζουμε τη γωνία που σχηματίζεται μεταξύ της κατεύθυνσης του Βορρά και της νοητής γραμμής που συνδέει τον παρατηρητή με το αντικείμενο. Οι διοπτεύσεις είναι θεμελιώδεις για τον προσδιορισμό των σχετικών θέσεων των αντικειμένων στην πλοήγηση.
Σχετική Διόπτευση
Ως ‘σχετική διόπτευση’ χαρακτηρίζεται η γωνία που σχηματίζεται μεταξύ της κατεύθυνσης της πλώρης του πλοίου και της νοητής γραμμής που συνδέει τον παρατηρητή με το αντικείμενο. Αυτή η μέτρηση είναι κρίσιμη για την κατανόηση της σχετικής θέσης των γύρω αντικειμένων από την οπτική του πλοίου.
Τύποι Διοπτεύσεων
Ανάλογα με το σημείο αναφοράς που χρησιμοποιείται για τη μέτρηση, οι διοπτεύσεις διακρίνονται σε τρεις τύπους:
- Αληθείς Απόλυτες Διοπτεύσεις
- Μαγνητικές Απόλυτες Διοπτεύσεις
- Διοπτεύσεις Πυξίδας
Αληθείς Απόλυτες Διοπτεύσεις
Οι αληθείς διοπτεύσεις μετριούνται σε μοίρες ολοκυκλικά από 000° (αληθή βορρά) έως 360°. Αυτό το σύστημα παρέχει ένα τυποποιημένο σημείο αναφοράς για όλους τους ναυτιλιακούς υπολογισμούς.
Μαγνητικές Απόλυτες Διοπτεύσεις
Οι μαγνητικές διοπτεύσεις χρησιμοποιούν ως σημείο αναφοράς τον μαγνητικό βορρά. Η γωνία μετριέται με τον ίδιο τρόπο όπως οι αληθείς διοπτεύσεις, αλλά επηρεάζεται από τη μαγνητική απόκλιση μεταξύ αληθούς και μαγνητικού βορρά.
Διοπτεύσεις Πυξίδας
Οι διοπτεύσεις πυξίδας προκύπτουν από την πυξίδα του πλοίου και περιλαμβάνουν διορθώσεις τόσο για τη μαγνητική απόκλιση όσο και για το σφάλμα της πυξίδας (παρεκτροπή).
Μέτρηση Σχετικών Διοπτεύσεων
Οι σχετικές διοπτεύσεις μετριούνται σε μοίρες από 000° έως 180° είτε προς τα δεξιά είτε προς τα αριστερά της πλώρης. Αυτές χαρακτηρίζονται ως:
- Δεξιές (Πράσινες): Διοπτεύσεις που μετρώνται δεξιόστροφα από την πλώρη.
- Αριστερές (Κόκκινες): Διοπτεύσεις που μετρώνται αριστερόστροφα από την πλώρη.
Η διάκριση αυτή βοηθά τους ναυτικούς να αναγνωρίζουν γρήγορα τη σχετική θέση αντικειμένων σε σχέση με την πλεύση του πλοίου.
