Ναυτική Σήμανση
Κατά τη νύκτα καθώς και την μέρα με περιορισμένη ορατότητα, ιδιαίτερα κοντά στις ακτές , η ναυσιπλοΐα δυσχεραίνεται, γιατί ο ναυτίλος δε βλέπει τη ξηρά, δεν μπορεί να αναγνωρίσει τις ακτές και κυρίως δεν μπορεί να εκτιμήσει την απόσταση από τις ακτές και τους κινδύνους. Αλλά και την ημέρα και με καλή ορατότητα δημιουργούνται πολλές φορές προβλήματα αναγνωρίσεως των ακτών. Επίσης σε πολυσύχναστες περιοχές για την ναυσιπλοΐα, όπου το φαινόμενο της ομίχλης δεν είναι σπάνιο, ο πλους είναι επικίνδυνος. Αυτοί είναι οι λόγοι που σε ναυτιλιακού ενδιαφέροντος ή επικίνδυνα σημεία των ακτών, υφάλων και εισόδων λιμανιών, όρμων-διαύλων έχουν εγκατασταθεί ειδικές κατασκευές ή μηχανήματα που εκπέμπουν φωτεινά σήματα, ηχητικά σήματα ομίχλης ή και ραδιοσήματα.
Με αυτά επισημαίνονται στους ναυτιλλόμενους γεωγραφικά σημεία, σαφώς καθορισμένα και γνωστά από πριν. Τα μέσα αυτά είναι γνωστά με τον όρο βοηθήματα ναυσιπλοΐας (aids to navigation).
Mε τον όρο ναυτική σήμανση εννοούμε τα φωτεινά και ηχητικά σήματα ομίχλης, τα ραδιοσήματα και ραδιοβοηθήματα, καθώς και τους διάφορους σταθμούς που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στη ναυσιπλοΐα .Με βάση τον ορισμό αυτό η ναυτική σήμανση διακρίνεται σε:
– Σήμανση ημέρας: Περιλαμβάνει τις εγκαταστάσεις φαροικιών, κτισμάτων φάρων και φανών, τα φαρόπλοια, τις τσαμαδούρες και τα αλεώρια.
– Σήμανση νύκτας: Περιλαμβάνει τα φωτεινά σήματα φάρων-φανών και φωτοβόλων σημαντήρων και αλεωρίων.
– Σήμανση ομίχλης: Περιλαμβάνει τα ηχητικά σήματα.
– Ραδιοσήμανση: Περιλαμβάνει τα βοηθήματα radar(ανακλαστήρες, ραδιο-σημαντήρες και σταθμούς radar), τους ραδιοφάρους και τους ραδιογωνιομετρικούς σταθμούς.
– Σταθμούς: Περιλαμβάνεται κάθε σταθμός που παρέχει υπηρεσίες προς τους ναυτιλλόμενους.
Τα βοηθήματα ναυσιπλοΐας την ημέρα εντοπίζονται και διακρίνονται από το σχήμα και την όλη κατασκευή τους. Τη νύχτα εντοπίζονται και διακρίνονται μόνο τα φωτοβόλα, με την ένταση και το χαρακτηριστικό τους φως, ενώ κατά τη διάρκεια ομίχλης, ο εντοπισμός τους μπορεί να γίνει μόνο όταν είναι εφοδιασμένα με όργανα παραγωγής ήχου (καμπάνα ή σφυρίχτρα). Ειδικά για τη ραδιοσήμανση
απαιτείται να διαθέτει το πλοίο τις ειδικές συσκευές radar και ραδιογωνιόμετρου.
Φαροικίες – Φαρόπλοια
Σ’ επίκαιρα σημεία των ακτών και σ’ ορισμένο ύψος πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας κατασκευάζονται και χρησιμοποιούνται οι φαροικίες καθ’ όσον για την απρόσκοπτη λειτουργία του φάρου που ευρίσκεται επί της φαροικίας απαιτείτο η συνεχής παρουσία φαροφυλάκων. Με τις νέες τεχνικές αυτόματες μεθόδους που εφαρμόζονται για την λειτουργία των φάρων δεν απαιτείται πλέον η κατασκευή φαροικίας, αλλά η κατασκευή τσιμεντένιας βάσης επί της οποίας εγκαθίστανται βασικοί τύποι κτισμάτων φάρων.
Σε διάφορα σημεία της θάλασσας με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ναυσιπλοΐα χρησιμοποιούνται για την εγκατάσταση των φάρων ή και άλλων σημάτων τα φαρόπλοια ή καραβοφάναρα. Στα πλοία αυτά τα οποία είναι αγκυροβολημένα υπάρχει φάρος ή άλλες συσκευές εκπομπής σημάτων για την επισήμανση επικινδύνων περιοχών.
Φάροι
Είναι μηχανήματα που εκπέμπουν φως με μεγάλη φωτιστική ένταση και είναι μόνιμα εγκατεστημένοι. Χρησιμεύουν για να καθοδηγούν το ναυτιλλόμενο στην ακτοπλοΐα κ.λ.π. Το φωτεινό σήμα κάθε φάρου έχει τα δικά του χαρακτηριστικά ,σε περιόδους που εναλλάσσουν τις φάσεις φωτός και σκότους , τα οποία αναγράφονται στους χάρτες για ν’ αναγνωρίζονται ανάμεσα στα φώτα και φάρους της συγκεκριμένης περιοχής.
Φανοί
Είναι μηχανήματα που εκπέμπουν φως με μικρή σχετικά φωτιστική ένταση και είναι μόνιμα εγκατεστημένοι στις εισόδους λιμανιών, διαύλων επισήμανση μεμονωμένων κινδύνων κ.λ.π.
Σημαντήρες
Είναι μεταλλικές κατασκευές διαφόρων τύπων ,σχημάτων και μεγεθών. Ακγυροβολούνται με ναύδετα στα επιθυμητά σημεία ,επιπλέουν και χρησιμεύουν για να επισημαίνουν κινδύνους ή να παρέχουν οποιαδήποτε χρήσιμη για τον ναυτιλλόμενο πληροφορία ή εξυπηρέτηση. Ειδικότερα επισημαίνουν ναυάγια, πλευρές διαύλων, είσοδοι λιμανιών, αγκυροβολία, υφάλους κ.λ.π.
Αλεώρια ή υφαλοδείκτης
Είναι τεχνητή σταθερή κατασκευή που στερεώνεται στον βυθό και εξέχει η κορυφή της, από την επιφάνεια της θάλασσας με σκοπό να επισημαίνει όρια αβαθών και επικίνδυνης θαλάσσης περιοχής.
Ηχητικά σήματα ομίχλης
Κατά τη διάρκεια περιορισμένης ορατότητας από οποιαδήποτε αιτία, ο ναυτιλλόμενος έχει να αντιμετωπίσει δύο προβλήματα: Τον κίνδυνο συγκρούσεως με τα άλλα πλοία της περιοχής του πλου, και τη δυσχέρεια προσδιορισμού του στίγματος, λόγω μη εμφανίσεως των βοηθημάτων ναυσιπλοΐας και διαφόρων καταφανών σημείων της ξηράς .Για μεν το πρώτο πρόβλημα είναι υποχρεωμένος να παίρνει τα κατάλληλα μέτρα και να εκπέμπει τα προβλεπόμενα από τους διεθνείς κανονισμούς αποφυγής συγκρούσεων στη θάλασσα ηχητικά σήματα, για δε το δεύτερο είναι υποχρεωμένος να αναγνωρίζει όλα τα εκπεμπόμενα για το σκοπό αυτόν ηχητικά σήματα ομίχλης (fog signals).Οποιαδήποτε συσκευή που παράγει ήχο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εκπομπή σημάτων ομίχλης. Έτσι προειδοποιούνται τα πλοία για τον κίνδυνο της θέσεως ή επιβοηθούνται για τον προσδιορισμό του στίγματος, έστω και με προσέγγιση στην ομίχλη.
Ραδιοσήμανση
Με τον όρο ραδιοσήμανση εννοούμε τα βοηθήματα ραδιοναυσιπλοΐας που χρησιμοποιούνται για τον εντοπισμό ή αναγνώριση ναυτιλιακών σημείων ή και για τον προσδιορισμό θέσεως-στίγματος του πλοίου. Στη ραδιοσήμανση κατατάσουμε τους ραδιοσταθμούς (ραδιοφαροί)και τα βοηθήματα radar(ανακλαστήρες ραδιοσημαντήρες και παράκτιοι σταθμοί).
Σταθμοί
Για την εξυπηρέτηση της ναυσιπλοΐας (επικοινωνιών, έρευνας και διασώσεως κλπ.),οι διάφορες χώρες έχουν εγκατασταθεί και λειτουργούν δίκτυα διαφόρων σταθμών. Οι σταθμοί αυτοί είτε είναι εγκατεστημένοι στις ακτές, οπότε ονομάζονται παράκτιοι σταθμοί (shore station) είτε είναι πλωτοί. Ανάλογα με το συγκεκριμένο σκοπό που εξυπηρετούν έχουμε:
(1) – Σηματοφορικούς σταθμούς (Signal or Semaphore, Sem. St.) για τη συνεννόηση των πλοίων που καταπλέουν στα λιμάνια.
(2) – Σταθμούς διασώσεως (Life boat Stations L. S). Είναι εφοδιασμένοι με μέσα διασώσεως για να σπεύδουν σε βοήθεια των πλοίων και πλωτών μέσων γενικά που κινδυνεύουν, καθώς και ατόμων τα οποία χρειάζονται βοήθεια στη θάλασσα.
(3) – Πλοηγικούς σταθμούς (Pilot Stations).Οι σταθμοί αυτοί είναι εκγατεστημένοι στην ξηρά ή σε πλοία –πλοηγίδες, για τη διανομή των πλοηγών στα πλοία που καταπλέουν και αποπλέουν με μικρότερα σκάφη πλοηγίδες (Pilot boats).
(4) – Σταθμούς σημάτων θύελλας (Storm Signal Stations). Συνήθως λειτουργούν στις εισόδους λιμανιών και διαύλων και μεταδίδουν τα σήματα τα σχετικά με τη γνωστοποίηση της καταστάσεως του καιρού που επηρεάζει την ασφαλή ναυσιπλοΐα, πλοίων ορισμένων κατηγοριών.
(5) – Ocean Station Vessels. Είναι πλοία –σταθμοί και αποτελούν ουσιαστικά πλωτούς μετεωρολογικούς σταθμούς με αποκλειστικό έργο την κάλυψη των μετεωρολογικών στοιχείων της περιοχής. Σταθμεύουν στον ωκεανό. Τα πλοία αυτά, που σήμερα είναι 9, είναι διασπαρμένα στον Β. Ατλαντικό και το καθένα πλέει γύρω από συγκεκριμένη περιοχή που καθορίζεται με συγκεκριμένο στίγμα.