Ιστορία Ναυσιπλοϊας

Το πρώτο τόλμημα του ανθρώπου να χρησιμοποιήσει το υδάτινο στοιχείο για τη μετακίνησή του από τον ένα τόπο στον άλλο ήταν όταν παρατήρησε ότι μερικά αντικείμενα επέπλεαν σε αυτό και μπορούσαν να τον υποβοηθήσουν στο σκοπό του.

Έτσι από τον απλό κορμό δέντρου που επέπλεε και με συνένωση περισσοτέρων φτιάχτηκε η πρώτη σχεδία που σιγά, σιγά εξελίχθηκε στην κωπήλατη βάρκα και τις τριήρεις των αρχαίων τις γαλέρες του μεσαίωνα και τελικά στα σημερινά πλοία.

Από την πρώτη όμως στιγμή που μετακινήθηκε ο άνθρωπος πάνω στο υδάτινο στοιχείο δημιουργήθηκε και η ανάγκη να βρεθούν μέθοδοι και όργανα που θα του επέτρεπαν να κατευθύνει το σκάφος του με ασφάλεια και έτσι γεννήθηκε η Ναυτιλία στην οποία έχουν περιληφθεί όλες οι μέθοδοι που σιγά, σιγά επινόησε ο άνθρωπος.

Στην αρχή η Ναυτιλία είχε μία μορφή μετακινήσεως κοντά στις ακτές όπου ο άνθρωπος μπορούσε να κατευθύνει το σκάφος του χρησιμοποιώντας γνωστά του καταφανή αντικείμενα στην ακτή σαν οδηγό. Αργότερα όταν δημιουργήθηκε η ανάγκη να μετακινηθεί ανοικτότερα από τις ακτές είδε ότι υπήρχε ανάγκη να βρεθούν καινούργιοι μέθοδοι για να προσδιορίζει κατευθύνσεις, να μετρά αποστάσεις, να βρίσκει τη θέση του και να καθορίζει έτσι τις επόμενες κινήσεις του για να φθάσει στον τόπο που επιθυμούσε.

Αρχικά για το σκοπό αυτό χρησιμοποίησε τα ουράνια σώματα με τα οποία καθόριζε την πορεία του πλοίου του (όταν δεν έβλεπε ακτές), μπορούσε να εκτιμά την απόσταση που διένυε με βάση το χρόνο –τον οποίο μετρούσε με κλεψύδρες- και την ταχύτητα την οποία μπορούσε να εκτιμήσει μετρώντας τους χτύπους των κουπιών.

Επισκεπτόμενος σιγά, σιγά όλο και περισσότερους τόπους και περιγράφοντας τα ταξίδια του δημιουργούσε τις πρώτες ναυτιλιακές οδηγίες –όπως τα γεωγραφικά του Στράβωνα- και τους πρώτους χάρτες οι οποίοι βέβαια ήταν απλά σκαριφήματα. Με αυτά τα ελάχιστα μέσα και με τις πρακτικές γνώσεις κατόρθωσε να πλέει ο άνθρωπος σε όλο τον τότε γνωστό κόσμο και παράλληλα να ανακαλύπτει καινούργιους δρόμους –παράδειγμα ο πλους του Μεγάλου Αλεξάνδρου μέχρι τις Ινδίες.

Στον 20ο αιώνα όπου η ναυτιλία έχει πλέον εξελιχθεί με τη χρήση της γυροπυξίδας, των μοντέρνων αστρονομικών εφημερίδων στις οποίες περιλαμβάνονται τα στοιχεία διαφόρων ουράνιων σωμάτων, των χαρτών που με ακρίβεια πλέον απεικονίζουν τη μορφολογία των ακτών και τα βάθη της θάλασσας, τις ναυτικές οδηγίες (πλοηγούς) που περιγράφουν με σαφήνεια όλες τις ακτές, λιμένες, κινδύνους κλπ και δίνουν οδηγίες πλου και τους φαροδείκτες οι οποίοι δίνουν τα χαρακτηριστικά των φάρων.

Αλλά εκείνο που έφερε τη μεγάλη επανάσταση στη ναυτιλία είναι η ανάπτυξη των ηλεκτρονικών που οι εφαρμογές τους στη ναυτιλία υποβοηθούσαν τον ναυτιλλόμενο με πολλούς τρόπους να πλέει με ασφάλεια σε οποιοδήποτε μέρος της υδρογείου όπως : Η εκπομπή ωριαίων σημάτων δίνει τη δυνατότητα να ελέγχονται τα χρονόμετρα, τα δελτία καιρού για να αποφεύγονται οι κακοκαιρίες, οι ραδιοφάροι για να λαμβάνονται διοπτεύσεις μακριά από ακτές, η ραδιοτηλεγραφία και ραδιοτηλεφωνία για τη συνεννόηση με άλλα πλοία και παράκτιους σταθμούς, οι ηχοβολιστικές συσκευές για να προσδιορίζεται το βάθος της θάλασσας κάτω από το πλοίο, το ραντάρ για να λαμβάνονται αποστάσεις και διοπτεύσεις ακόμη και στην πιο πυκνή ομίχλη, τα διάφορα συστήματα υπερβολικής ναυτιλίας έδωσαν στο ναυτιλλόμενο τη δυνατότητα να προσδιορίζει το στίγμα του με ακρίβεια χιλιάδες μίλια από τους σταθμούς εκπομπής και τελικά η χρήση των δορυφόρων στη ναυτιλία έχει δώσει την πλέον μοντέρνα μορφή προσδιορισμού στίγματος.

Όλες όμως οι εξελίξεις της ναυτιλίας που αναφέρθηκαν παραπάνω είχαν σαν σκοπό να δώσουν στο ναυτιλλόμενο όσα το δυνατόν περισσότερα στοιχεία για να πλεύσει με ασφάλεια από τον ένα τόπο στον άλλο γνωρίζοντας κάθε στιγμή με ακρίβεια τη θέση του πάνω στη γη για να αποφασίσει έτσι τις επόμενες κινήσεις του.

Παρ’ όλες όμως τις εξελίξεις της Ναυτιλίας που αναφέρθηκαν ο Ναυτικός Χάρτης απετέλεσε και εξακολουθεί να αποτελεί το κυριότερο βοήθημα για το ναυτιλλόμενο γιατί του δίνει τη δυνατότητα να βλέπει την αναπαράσταση της γήινης επιφάνειας με κλίμακα που επάνω του έχουν σημειωθεί τα βάθη και οι ισοβαθείς που δίνουν τη μορφολογία του βυθού, όλοι οι γνωστοί ναυτιλιακοί κίνδυνοι, οι ακριβείς θέσεις των διαφόρων ναυτιλιακών βοηθημάτων (φάροι, φανοί, ραδιοφάροι, καμπύλες υπερβολικής ναυτιλίας, κλπ) και έτσι επάνω του να προσδιορίζει το στίγμα του και να χαράσσει την πορεία του. Επίσης του δίνει τη δυνατότητα να καταχωρεί επάνω του όλες τις πληροφορίες που του διαβιβάζονται.

Από αυτό το τελευταίο βλέπουμε ότι ο Ναυτικός Χάρτης δεν αποτελεί ένα νεκρό χάρτη αλλά ένα Ζωντανό βοήθημα που έχει τη δυνατότητα να ενημερώνεται συνεχώς με κάθε νεώτερη ναυτιλιακή πληροφορία και να παρέχει την απαιτούμενη ασφάλεια για τη ναυσιπλοΐα.

Για να υπάρξει όμως Ασφάλεια στη Ναυσιπλοΐα ήταν ανάγκη να ιδρυθούν σε εθνικό επίπεδο διάφορες Υδρογραφικές Υπηρεσίες και σε παγκόσμια βάση μεγάλοι οργανισμοί, δια μέσου των οποίων θεσπίστηκαν Διεθνή Κανονισμοί, ιδρύθηκαν υπηρεσίες που παρέχουν εξυπηρετήσεις σε Εθνική και Παγκόσμια βάση, καθιερώθηκαν τεχνικές μέθοδοι και διαδικασίες με αποκλειστικό σκοπό να διασφαλίσουν την Ανθρώπινη ζωή στη θάλασσα.

Κυριότεροι από τους παγκόσμιους αυτούς οργανισμούς είναι:

α. Ο Διεθνής Υδρογραφικός Οργανισμός Ι.Η.Ο. με έδρα το Μονακό και κύριο αντικείμενο να φέρει σε στενή συνεργασία τις Υδρογραφικές Υπηρεσίες των κρατών και την καθιέρωση Διεθνών τεχνικών προδιαγραφών για την κατασκευή χαρτών και έκδοση Ναυτιλιακών Εκδόσεων. Ιδρύθηκε το 1921.

β. Ο Διακυβερνητικός Ναυτιλιακός Οργανισμός Ι.Μ.Ο με έδρα το Λονδίνο και κύριο αντικείμενο την προστασία της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα. Εκδίδει διεθνείς κανονισμούς και αποφάσεις οι οποίες θεσπίζονται από τις κυβερνήσεις των κρατών και αποτελούν έτσι απαράβατους κανόνες για να διασφαλίζεται η ανθρώπινη ζωή.

γ. Η Διεθνής Ένωση Φαρικών Υπηρεσιών I.A.L.A. με έδρα το Παρίσι. Έχει κύριο σκοπό την ανάπτυξη του Φαρικού Δικτύου και τον συντονισμό όλων των Εθνικών Υπηρεσιών Φάρων.

δ. Η Διεθνής Ένωση Τηλεπικοινωνιών I.T.U. με έδρα τη Γενεύη. Έχει σαν κύριο αντικείμενο την ανάπτυξη των τηλεπικοινωνιών με τα πλοία και την ανάπτυξη του δικτύου των ραδιοβοηθημάτων.

Σαν συμπέρασμα με όλα αυτά που με συντομία αναπτύχθηκαν θα μπορούσαμε να πούμε ότι η Ναυτιλία έχει διανύσει ένα πάρα πολύ μακρύ δρόμο μέχρι σήμερα, αλλά δεν μπορούμε να αποδείξουμε ότι βρίσκεται κοντά στο τέλος της εξελίξεώς της. Η πρόοδος της θα συνεχιστεί όσο ο άνθρωπος δεν θα είναι ικανοποιημένος από τα μέσα που διαθέτει και θα αναζητά συνεχώς ασφάλεια για τη ζωή του.